کتاب چهره های فین تک ایران اثر قاسم سرافرازی انتشارات صفحه سفید

شرایط نامناسب اقتصادی، تحریم‌ها، فیلترینگ و موانع کوچک و بزرگی که بر سر راه استارت‌آپ‌ها و تازه‌واردان حوزه‌های فناوری مالی وجود دارد، بسیاری را با این تصور مواجه ساخته که در حال کار کردن در بدترین شرایط اقتصادی ممکن هستند. اما خواندن خاطرات و تجربیات افرادی که در حوزه بانکی و فناوری‌های مالی موی سپید کرده‌اند و مقایسه مشکلات و چالش‌هایی که با آنها مواجه بوده‌اند، می‌تواند این نوع نگاه را تغییر دهد و این احساس را به وجود بیاورد که شرایط فعلی هرچند مطلوب نیست، اما به‌مراتب از ۱۰۰، ۵۰ و حتی ۱۰ سال پیش بهتر است. در کتاب چهره‌های فین‌تک ایران از مسیح قائمیان گفته‌ایم. وی برای فعالان صنعت بانکداری و پرداخت ایران چهره ناشناخته‌ای نیست. اگر بخواهیم از پنج نفر نام ببریم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه فناوری‌های مالی بانکداری و پرداخت کشور تاثیرگذار بوده‌اند، مسیح قائمیان به احتمال زیاد نفر اول این فهرست است. در طول ۴۰ سال گذشته هر جا نامی از فناوری‌های بانکی به میان آمده، اثری از مسیح قائمیان هم در آن مشاهده شده است. تنها یکی از اقداماتش اجرای پروژه بزرگ کارت سوخت در کشور بود که همه کارشناسان و شرکت‌های خارجی اجرای این پروژه را امکان‌پذیر نمی‌دانستند. پای صحبت‌های مرتضی مقدسیان نشسته‌ایم؛ مقدسیان جزء افراد ایده‌دار بانکداری ایران در سال‌های گذشته بوده است. مانند بیشتر مدیران فناوری اطلاعات امروز ایران ریشه در شرکت داده‌پردازی دارد و در مدرسه عالی کامپیوتر درس خوانده است. کسی که شرکت بهسازان در حال ورشکستی را تحویل گرفته و آن را به هلدینگی تبدیل کرده که حال بیش از یک میلیارد دلار می‌ارزد. خاطرات مسعود مرتضوی را مرور کرده‌ایم و از نقش او و شرکت تحت مدیریتش در تولید اولین کامپیوتر ایران در سال ۱۳۵۶، اولین دستگاه کارت‌خوان تولید داخل، اولین دستگاه خودپرداز و اولین دستگاه صراف سخن گفته‌ایم. اقداماتی که تنها یکی از آنها هم می‌تواند موضوع گفت‌وگو برای بسیاری از افراد باشد، اما اگر نام مسعود مرتضوی را در گوگل جست‌وجو کنید، چیز زیادی عایدتان نمی‌شود. او به این گمنامی عادت کرده است. روایتی نیز از زندگی محمدعلی ترابیان آورده‌ایم. ترابیان را اگر بخواهیم دسته‌بندی کنیم، احتمالا باید دسته‌ای درست کنیم که در آن برنامه‌نویس‌های متدین حضور دارند؛ افرادی فنی و مذهبی که فراتر از قیدوبندهای مرسوم هستند و میز و صندلی‌های مدیریتی نتوانسته چندان خلق‌وخوی آنها را تغییر دهد. مدیرانی مثل ترابیان بیشتر از آنکه خودشان را مدیر حرفه‌ای بنامند، خود را افرادی فنی می‌دانند که اگر جبر زمانه اجازه می‌داد ترجیح‌شان این بود که برنامه‌نویس بمانند. مصطفی بهشتی‌روی چهره دیگری است که با وی گفت‌وگو کرده‌ایم، وی در آمریکا ادامه تحصیل داده و تجربه عملی بانکداری را در آن کشور در توشه خود دارد. او بر خلاف بسیاری از مردان فناوری بانکی در ایران دانش‌آموخته فنی نیست؛ هرچند در این سال‌ها بسیار در جمع‌هایی حضور داشته که متخصصان فناوری بوده‌اند. او از نظر استایل، شمایل یک بانکدار کلاسیک را دارد و در دورانی که نهضت شلوار جین‌پوش‌ها با فین‌تک به دنیای بانکداری راه یافته، او جزء مدیرانی است که از نظر ظاهر و دیسیپلین مانند همه بانکدارهای کلاسیک است. ژان صیاد نیز از پیشکسوتان حوزه بانکی و فناوری‌های مالی در کشور است؛ کسی که از ابتدای ورودش به حوزه فناوری‌های مالی رویای ایجاد سیستم‌های جامع برای بانکداری کشور را در سر می‌پرورانده و جزء یکی از افراد اصلی در پروژه ساخت، طراحی و پیاده‌سازی اولین سیستم جامع بانکی در ایران بوده است. یک روز را با محمدعلی گوگانی گذرانده‌ایم؛ کسی که کسب‌وکار را خوب بلد است و به خاطر موفقیت‌اش در فروش و پشتیبانی از ۲۹ هزار دستگاه خودپرداز در کشور، به او لقب سلطان خودپرداز داده‌ایم. عبدالحمید منصوری از آن افرادی است که نامش با مین‌فریم‌ها و سامانه‌های بزرگ فناوری اطلاعات کشور گره خورده است؛ بنابراین خلاصه‌ای از فعالیت‌ها و اقدامات متعددش را گرد آورده‌ایم. زندگی سیدولی‌الله فاطمی، بنیان‌گذار هلدینگ توسن؛ شهاب جوانمردی، مدیرعامل هلدینگ فناپ و آیت‌الله ابراهیمی، مدیرعامل بانک انصار را نیز مرور کرده‌ایم و در پیوست کتاب نیز به محسن نوربخش، رئیس کل فقید بانک مرکزی پرداخته‌ایم.